Franz Josefland & Nova Zembla

Franz Josefland en Nova Zembla liggen ten noorden van het Russische vasteland.
Franz Josefland is, behoudens de basis Nagurskoye en het museum en onderzoeksstation bij Tikhaja Bukta, onbewoond. De overige onderzoeksstations en bases zijn sinds 1995 allemaal verlaten en in verval geraakt.
Op Nova Zembla is nog een nederzetting waar een kleine 2000 mensen, hoofdzakelijk militairen, wonen die verbonden zijn aan het nucleaire testcentrum aldaar.
Zowel het eiland Nova Zembla als de Franz Joseflandarchipel behoren tot de provincie Archangelsk en zijn onderdeel van het nieuwe NP Russkaja Artika.

Franz Josefland heeft een poolklimaat. De temperatuur komt in de zomer nauwelijks boven het vriespunt. In de winter daalt de termperatuur makkelijk tot -40°C. Het weer in de zomer wordt zee nadrukkelijk beïnvloed door het wel of niet aanwezig zijn van ijs. In een zomer waarin het pakijs de archipel in zijn greep houdt, is het vaak helder licht vriezend weer. Is het pakijs voor een gedeeltelijk en soms helemaal verdwenen, dan ontstaat er vaak mist.

Het zuidelijker gelegen Nova Zembla heeft een gematigder klimaat. In de zomer kan de temperatuur oplopen tot ca. 15°C. De winters gaan over het algemeen gepaard met sneeuw en flinke vorst.

Franz Josefland bestaat uit bijna 200 grotere en kleinere eilanden, waarvan verschillende duidelijk van vulkanische oorsprong zijn. Grote basaltzuilen en oude kraterpijpen van zeer hard gesteente verraden het vulkanische verleden. Bergen zijn vrijwel allemaal door gletsjers afgesleten tot tafelbergen. Gletsjers bedekken ook nu nog een groot deel van de archipel.

De interessantste en meest bezochte eilanden en plaatsen van Franz Josefland zijn:
Bell, zo genoemd vanwege de klokvorm van de berg op het eiland. Op de toendra staat de oudste, bijna in perfecte staat verkerende, ongebruikte hut van de Leigh Smith Expeditie uit 1881.
Bij Tikhayabukta op Hooker is een verlaten Russisch onderzoekstation. De vervallen gebouwen passen op een rare manier in het overweldigende landschap van tafelbergen met immense gletsjers. Aan de overzijde ligt een van de bekendste vogelrotsen, Rubini Rock. De uit basaltpilaren bestaande rots biedt honderdduizenden Kortbekzeekoeten en Drieteenmeeuwen een uitstekende nestgelegenheid.
Jackson waar de expedities van Jackson en Johansen in 1895 overwinterden. Champa waar bij Cape Fiume kogelronde rotsen liggen variërend van enkele centimeters tot circa twee meter in diameter. Bij het waterrijke gedeelte is een overvloed aan planten en mossen te vinden. Op het desolate en kale Cape Heller op Wilczek overwinterden twee mannen van de Wellmanexpeditie (1898-1899). Halverwege de archipel liggen Stolichky- en de Appolonoveilanden. Hier verblijven bijna altijd grote groepen walrussen. Het is een waar genot om hier een middag te gaan zitten en alleen maar te kijken naar deze kolossen.
Verder zuidwaarts ligt Alger waar bij Camp Ziegler overblijfselen van verschillende noordpoolexpedities te vinden zijn. Op Hayes (Heiss) staat het nu verlaten meteorologisch station Krenkel, genoemd naar de Russische poolvorser Ernst Krenkel. Het is een van de langst in gebruik gebleven stations op Franz Josefland. De gebouwen staan rond een enorme meteorietkrater.
Cape Tegetthoff en Wilczek zijn beide onlosmakelijk verbonden met de Oostenrijkse expeditie die de eilandengroep heeft ontdekt. Cape Tegethoff is landschappelijk een zeer bijzondere plek. Het achterland wordt gedomineerd door een zeer kleurrijk gebergte van vulkanische oorsprong. Verder zijn er beschutte plaatsen waar een grote en zeer gevarieerde plantengroei is.
De noordelijkste punt van de archipel ligt op Rudolfa op bijna 82°NB en heet Cape Fligely. Dit is tevens het noordelijkste punt van Eurazië.

Vanwege de bloemrijke toendra is Cape Flora op Northbrook, sinds enkele jaren helaas gesloten voor toeristisch bezoek. De grote vogelkolonie op de steile kliffen zorgen voor voldoende meststoffen in de lager gelegen delen om de toendra in een kleurig bloementapijt te tooien. Op dit eiland bevinden zich overblijfselen van de overwinteringshutten van de Jackson Expeditie (1894-1897) en de gedenkplaat van de ontmoeting tussen Jackson en Nansen in 1897.

Nova Zembla is heuvelachtig met aan de noordkust steile kliffen. Het zuiden is meer laagland met uitgestrekte toendra's.

Op Franz Josefland groeien typisch arctische planten, zoals de Arctische papaver, steenbreeksoorten, mossen en korstmossen.

De toendra van Nova Zembla is wat rijker bedeeld. Hier komen niet alleen de arctische planten zoals op Spitsbergen voor, maar ook dezelfde planten als op het zuidelijker gelegen het Kola Schiereiland.

IJsberen, walrussen, poolvossen en beluga's zijn de dieren die het gehele jaar op en rond Franz Josefland te vinden zijn. In de zomer trekken er enorme aantallen zeevogels naar de archipel om hier te broeden. Dit zijn onder andere: Kleine alken, Zwarte zeekoeten, Drieteen- en Ivoormeeuwen, Kleine jagers en Middelste jagers. Soms worden er ook Rossmeeuwen waargenomen.

In het binnenland van Nova Zembla komt slechts een enkel groepje rendieren en Poolvossen voor. Langs de kust met hoge kliffen zijn zeevogelkolonies waar voornamelijk Zeekoeten en Drieteenmeeuwen broeden. Verder zijn er Grote burgemeesters, Noordse sternen, Eidereenden en een enkele Sneeuwuil te vinden.